چرا نقطه ویرگول در SQL Server برای کدنویسی امن و بدون خطا ضروری است؟

نقطه ویرگول در SQL Server، گرچه اغلب اختیاری است، اما در برخی شرایط خاص استفاده از آن اجباری است. عدم رعایت این موضوع می‌تواند منجر به خطاهای تجزیه (parsing errors) شود که یافتن و رفع آن‌ها دشوار است. بهترین روش‌ها همواره بر پایان دادن به هر دستور SQL با نقطه ویرگول تأکید دارند.

اولین سناریو که در آن نقطه ویرگول الزامی است، مربوط به عبارت `WITH` (Common Table Expressions یا CTE) است.
هنگام استفاده از `WITH` clause، اگر دستور پیش از آن با نقطه ویرگول خاتمه نیابد، SQL Server خطا تولید می‌کند. مثال زیر نحوه صحیح استفاده را نشان می‌دهد:

;WITH MyCTE AS (SELECT 1 AS Col1)
SELECT Col1 FROM MyCTE;

در این مثال، نقطه ویرگول قبل از `WITH` ضروری است تا نشان دهد که این `WITH` clause، آغاز یک دستور جدید است و به دستور قبلی متصل نیست.

سناریوی بعدی مربوط به دستور `THROW` است.
دستور `THROW` برای ایجاد و انتشار خطاها در T-SQL استفاده می‌شود و باید با یک نقطه ویرگول خاتمه یابد.

BEGIN TRY
    SELECT 1/0;
END TRY
BEGIN CATCH
    THROW 50000, 'خطا در تقسیم بر صفر رخ داد.', 1;
END CATCH;

همانطور که مشاهده می‌کنید، `THROW` باید آخرین دستور در بلوک `CATCH` باشد و استفاده از نقطه ویرگول برای آن الزامی است.

دستورات `GOTO`، `RETURN`، `BREAK`، `CONTINUE`، `OPEN`، `FETCH` و `RAISERROR` در SQL Server، به ویژه زمانی که به عنوان آخرین دستور در یک بلوک یا قبل از `GO` استفاده می‌شوند، نیاز به نقطه ویرگول دارند. حتی اگر در میانه یک بلوک کد باشند، خاتمه دادن آن‌ها با نقطه ویرگول یک رویکرد ایمن است.

برای دستور `GOTO`، اگر به عنوان آخرین دستور در یک بچ (batch) استفاده شود یا قبل از یک `GO` بیاید، نیاز به نقطه ویرگول دارد تا به وضوح پایان دستور را مشخص کند.

IF 1=1 GOTO Label1;
PRINT 'این خط چاپ نمی‌شود.';
Label1:
PRINT 'به Label1 پرش شد.';
GO

در مثال بالا، `GOTO` نیازی به نقطه ویرگول ندارد زیرا دستور دیگری در همان بچ دنبال آن می‌آید. اما اگر `GOTO` آخرین دستور قبل از `GO` باشد، نقطه ویرگول توصیه می‌شود.

دستور `RETURN` نیز، به ویژه در پایان یک پروسیجر یا تابع، به نقطه ویرگول نیاز دارد. این عمل برای تضمین وضوح و جلوگیری از ابهامات مفید است.

CREATE PROCEDURE dbo.TestReturnSemicolon
AS
BEGIN
    PRINT 'شروع پروسیجر';
    IF 1=1
        RETURN;
    PRINT 'این خط چاپ نخواهد شد.';
END;
GO

این مثال نشان می‌دهد که چگونه `RETURN` می‌تواند در یک پروسیجر بدون نقطه ویرگول استفاده شود اما بهترین روش، همیشه افزودن آن است.

دستورات `BREAK` و `CONTINUE` که در حلقه‌ها استفاده می‌شوند، نیز بهتر است با نقطه ویرگول پایان یابند. این کار وضوح کد را افزایش می‌دهد.

WHILE 1=1
BEGIN
    PRINT 'در حال حلقه زدن';
    IF GETDATE() > '2025-01-01'
        BREAK;
    ELSE
        CONTINUE;
END;
GO

اینجا `BREAK` و `CONTINUE` بدون نقطه ویرگول کار می‌کنند، اما در شرایط پیچیده‌تر، وجود نقطه ویرگول از بروز خطاهای ناخواسته جلوگیری می‌کند.

برای کار با کرسرها، دستورات `OPEN` و `FETCH` نیز بهتر است با نقطه ویرگول پایان یابند تا از هرگونه ابهام جلوگیری شود، به خصوص زمانی که چندین دستور به صورت متوالی استفاده می‌شوند.

DECLARE @Name VARCHAR(50);
DECLARE MyCursor CURSOR FOR SELECT name FROM sys.objects;
OPEN MyCursor;
FETCH NEXT FROM MyCursor INTO @Name;
WHILE @@FETCH_STATUS = 0
BEGIN
    PRINT @Name;
    FETCH NEXT FROM MyCursor INTO @Name;
END;
CLOSE MyCursor;
DEALLOCATE MyCursor;
GO

در این مثال، `OPEN` و `FETCH` کرسرها با نقطه ویرگول مشخص شده‌اند تا پایان دقیق هر دستور را نشان دهند.

دستور `RAISERROR` نیز برای ایجاد پیام‌های خطا استفاده می‌شود و نیاز به نقطه ویرگول دارد، به ویژه زمانی که مستقیماً قبل از `GO` یا به عنوان آخرین دستور بچ قرار گیرد.

RAISERROR('این یک پیام خطا است.', 16, 1);
GO

این مثال نشان می‌دهد که `RAISERROR` با نقطه ویرگول خاتمه یافته است.

گرچه دستور `PRINT` معمولاً بدون نقطه ویرگول کار می‌کند، اما برای حفظ ثبات و جلوگیری از خطاهای احتمالی در سناریوهای پیچیده‌تر، استفاده از نقطه ویرگول با آن نیز توصیه می‌شود، به خصوص اگر آخرین دستور در یک بچ باشد.

PRINT 'Hello World';
GO

اینجا `PRINT` با نقطه ویرگول خاتمه یافته است که یک رویکرد خوب برای کدنویسی استاندارد است.

هنگام تعریف اشیایی مانند View، Function، Procedure یا Trigger، اگر دستور `CREATE` مستقیماً پس از دستور دیگری در همان بچ قرار گیرد، دستور قبلی *باید* با نقطه ویرگول پایان یابد. این اطمینان می‌دهد که `CREATE` به درستی تجزیه (parse) شود.

اگر قبل از دستورات `CREATE VIEW`، `CREATE FUNCTION`، `CREATE PROCEDURE` یا `CREATE TRIGGER`، دستور دیگری در همان بچ وجود داشته باشد، آن دستور قبلی *باید* با نقطه ویرگول خاتمه یابد. این یک نکته حیاتی برای جلوگیری از خطاهای نحوی است.
در این مثال، دستور `SELECT 1` که قبل از `CREATE VIEW` آمده، باید با نقطه ویرگول پایان یابد تا `CREATE VIEW` به درستی تفسیر شود:

SELECT 1;
CREATE VIEW MyView AS SELECT 1 AS Col1;
GO

اگر نقطه ویرگول بعد از `SELECT 1` حذف شود، با خطای تجزیه مواجه خواهیم شد. این قاعده برای `CREATE FUNCTION`، `CREATE PROCEDURE` و `CREATE TRIGGER` نیز صادق است.

دستور `MERGE` یکی دیگر از سناریوهایی است که در آن نقطه ویرگول کاملاً ضروری است. اگر نقطه ویرگول را در انتهای دستور `MERGE` قرار ندهید، با خطا مواجه خواهید شد.
مثال زیر نحوه صحیح استفاده از `MERGE` با نقطه ویرگول پایانی را نشان می‌دهد:

MERGE TargetTable AS T
USING SourceTable AS S
ON (T.ID = S.ID)
WHEN MATCHED THEN
    UPDATE SET T.Name = S.Name
WHEN NOT MATCHED THEN
    INSERT (ID, Name) VALUES (S.ID, S.Name);

همانطور که می‌بینید، نقطه ویرگول در انتهای دستور `MERGE` الزامی است تا از خطاهای نحوی جلوگیری کند.

آخرین سناریوهای مهم که در آن نقطه ویرگول الزامی است، مربوط به دستورات `BEGIN DIALOG CONVERSATION` و `END CONVERSATION` در سرویس بروکر (Service Broker) است.
این دستورات برای مدیریت مکالمات در Service Broker استفاده می‌شوند و هر یک باید با نقطه ویرگول خاتمه یابند.

BEGIN DIALOG CONVERSATION @handle
FROM SERVICE MyService
TO SERVICE 'TargetService'
ON CONTRACT MyContract
WITH ENCRYPTION = OFF;

-- سایر عملیات Service Broker

END CONVERSATION @handle;

هر دو دستور `BEGIN DIALOG CONVERSATION` و `END CONVERSATION` نیاز به نقطه ویرگول پایانی دارند.