امنیت SQLServer راهنمای مدیریت مجوز و نقش

امنیت SQLServer: راهنمای جامع مدیریت مجوزها و نقش‌ها برای حفاظت از داده‌ها

در دنیای امروز که داده‌ها پادشاهی می‌کنند، حفاظت از اطلاعات حساس در SQL Server اهمیت حیاتی دارد. این مقاله، به عنوان بخش سوم از سری امنیت SQLServer، به عمق مدیریت مجوزها و نقش‌ها می‌پردازد تا اطمینان حاصل شود که فقط افراد مجاز به داده‌های شما دسترسی دارند. با یادگیری چگونگی تخصیص دقیق دسترسی‌ها، می‌توانید ریسک‌های امنیتی را به حداقل برسانید و از نقض داده‌ها جلوگیری کنید. ما به شما نشان می‌دهیم که چگونه با استفاده از بهترین شیوه‌ها، یک استراتژی امنیتی قوی برای SQL Server خود پیاده‌سازی کنید.

درک اصول دسترسی: Logins و Users

قبل از ورود به جزئیات، لازم است تفاوت بین Logins و Users را درک کنید. Login یک موجودیت در سطح سرور است که به شما امکان اتصال به SQL Server را می‌دهد، در حالی که User یک موجودیت در سطح پایگاه داده است که پس از اتصال Login، دسترسی‌های خاصی را در یک پایگاه داده معین تعیین می‌کند.

برای ایجاد یک Login جدید در SQL Server با استفاده از احراز هویت SQL Server، می‌توانید از دستور زیر استفاده کنید. این Login سپس می‌تواند برای دسترسی به یک یا چند پایگاه داده استفاده شود.

CREATE LOGIN [MyNewLogin] WITH PASSWORD = 'YourStrongPassword!', CHECK_POLICY = ON, CHECK_EXPIRATION = ON;

پس از ایجاد Login، برای اینکه این Login بتواند به یک پایگاه داده خاص دسترسی پیدا کند، باید یک User مرتبط با آن در داخل آن پایگاه داده ایجاد شود. این کار به SQL Server اجازه می‌دهد تا دسترسی‌های خاص به اشیاء پایگاه داده را برای آن Login مدیریت کند.

USE [YourDatabaseName];
CREATE USER [MyNewUser] FOR LOGIN [MyNewLogin];

مدیریت دسترسی با نقش‌ها (Roles)

نقش‌ها گروهی از مجوزها را در خود جای می‌دهند و مدیریت دسترسی را به طور قابل توجهی ساده می‌کنند. به جای تخصیص مجوزها به صورت جداگانه به هر کاربر، می‌توانید کاربران را به نقش‌ها اضافه کنید و به این ترتیب، مجوزهای مربوطه را به صورت جمعی اعطا کنید. SQL Server دارای نقش‌های ثابت سرور (مانند `sysadmin`, `securityadmin`) و نقش‌های ثابت پایگاه داده (مانند `db_owner`, `db_datareader`) است. علاوه بر این، می‌توانید نقش‌های سفارشی ایجاد کنید.

نقش‌های ثابت سرور

نقش‌های ثابت سرور، مجوزهای گسترده‌ای را در سطح سرور اعطا می‌کنند و باید با احتیاط فراوان مورد استفاده قرار گیرند. برای افزودن یک Login به نقش ثابت سرور، دستور زیر به کار می‌رود. به عنوان مثال، افزودن به `sysadmin` دسترسی کامل به کل نمونه SQL Server را می‌دهد.

ALTER SERVER ROLE [sysadmin] ADD MEMBER [MyNewLogin];

نقش‌های ثابت پایگاه داده

نقش‌های ثابت پایگاه داده، دسترسی‌های پیش‌تعریف شده‌ای را در سطح یک پایگاه داده خاص فراهم می‌کنند. برای مثال، `db_datareader` امکان خواندن از تمام جداول و نماها را در آن پایگاه داده می‌دهد.

USE [YourDatabaseName];
ALTER ROLE [db_datareader] ADD MEMBER [MyNewUser];

ایجاد نقش‌های سفارشی پایگاه داده

برای کنترل دقیق‌تر، ایجاد نقش‌های سفارشی پایگاه داده توصیه می‌شود. این نقش‌ها به شما اجازه می‌دهند تا مجموعه‌ای از مجوزها را دقیقاً مطابق با نیازهای برنامه‌ها و کاربران خود تعریف کنید.

USE [YourDatabaseName];
CREATE ROLE [ApplicationDataReader];

پس از ایجاد نقش، می‌توانید مجوزهای خاصی را به آن نقش اعطا کنید. مثلاً، اعطای مجوز `SELECT` بر روی یک جدول خاص.

GRANT SELECT ON OBJECT::[dbo].[Customers] TO [ApplicationDataReader];

در نهایت، کاربران مرتبط با Login‌های خود را به این نقش سفارشی اضافه کنید تا مجوزهای تعریف شده را به ارث ببرند.

ALTER ROLE [ApplicationDataReader] ADD MEMBER [MyNewUser];

مدیریت مجوزها: GRANT, DENY, REVOKE

سه دستور کلیدی برای مدیریت دسترسی‌ها در SQL Server وجود دارد: `GRANT`، `DENY` و `REVOKE`. درک تفاوت‌های آن‌ها برای ایجاد یک مدل امنیتی مستحکم حیاتی است.

GRANT: مجوز دسترسی به یک موجودیت (Login، User، Role) را برای انجام یک عملیات خاص (مثل SELECT, INSERT, UPDATE, DELETE, EXECUTE) بر روی یک شیء معین (مثل جدول، ویو، پروسیجر) اعطا می‌کند.
DENY: به طور صریح یک مجوز را رد می‌کند. این قوی‌ترین دستور است و حتی اگر کاربر از طریق یک نقش یا گروه دیگر مجوز داشته باشد، دسترسی او را لغو می‌کند. `DENY` بر `GRANT` ارجحیت دارد.
REVOKE: مجوزی را که قبلاً اعطا شده یا رد شده بود، حذف می‌کند. اگر هیچ `DENY` صریحی وجود نداشته باشد، `REVOKE` می‌تواند دسترسی را از بین ببرد.

نمونه‌هایی از GRANT، DENY و REVOKE

برای اعطای مجوز خواندن و نوشتن (SELECT, INSERT, UPDATE, DELETE) به یک کاربر روی یک جدول، از دستورات زیر استفاده کنید. این مثال‌ها قدرت کنترل ریزدانه دسترسی‌ها را نشان می‌دهند.

USE [YourDatabaseName];
GRANT SELECT, INSERT, UPDATE, DELETE ON OBJECT::[dbo].[Products] TO [MyNewUser];

اگر نیاز دارید که یک کاربر یا نقش خاصی به هیچ وجه نتواند یک عملیات را انجام دهد، حتی اگر به صورت غیرمستقیم آن مجوز را داشته باشد، از `DENY` استفاده کنید. مثلاً، برای جلوگیری از حذف رکوردها در جدول `Orders`:

USE [YourDatabaseName];
DENY DELETE ON OBJECT::[dbo].[Orders] TO [ApplicationDataReader];

برای حذف یک مجوز که قبلاً اعطا شده بود، از `REVOKE` استفاده کنید. این کار به معنای رد کردن صریح دسترسی نیست، بلکه صرفاً حذف اعطا یا رد قبلی است.

USE [YourDatabaseName];
REVOKE INSERT ON OBJECT::[dbo].[Products] FROM [MyNewUser];

زنجیره مالکیت (Ownership Chaining)

زنجیره مالکیت یک مفهوم امنیتی مهم است که در آن مجوزها برای دسترسی به یک شیء (مثل یک ویو یا پروسیجر ذخیره شده) می‌توانند به شیء دیگری که توسط همان مالک ایجاد شده است، منتقل شوند. این بدان معناست که اگر کاربری برای اجرای یک پروسیجر ذخیره شده مجوز داشته باشد و آن پروسیجر ذخیره شده به یک جدول دسترسی پیدا کند که همان مالک پروسیجر ذخیره شده نیز مالک آن جدول است، کاربر نیازی به داشتن مجوز مستقیم بر روی جدول ندارد. این امر پیچیدگی مدیریت مجوزها را کاهش می‌دهد اما نیاز به طراحی دقیق دارد.

بهترین شیوه‌ها برای امنیت SQL Server

اصل حداقل امتیاز (Principle of Least Privilege): همیشه کمترین مجوزهای ممکن را به کاربران و نقش‌ها اختصاص دهید که برای انجام وظایفشان ضروری است.
استفاده از نقش‌ها: به جای تخصیص مجوزها به صورت مستقیم به کاربران، از نقش‌ها برای مدیریت گروهی دسترسی‌ها استفاده کنید.
نقش‌های سفارشی: نقش‌های سفارشی را بر اساس نیازهای خاص برنامه و کاربران خود ایجاد کنید تا کنترل دقیق‌تری داشته باشید.
ممیزی منظم: به طور منظم مجوزها و نقش‌های موجود را بازبینی کنید تا اطمینان حاصل شود که هیچ دسترسی غیرضروری وجود ندارد.
کلمه عبور قوی و سیاست‌های انقضا: از کلمات عبور قوی استفاده کنید و سیاست‌های انقضای کلمه عبور را فعال کنید.
جلوگیری از استفاده از `sysadmin` و `db_owner` بدون ضرورت: این نقش‌ها دسترسی بسیار گسترده‌ای دارند و باید فقط در موارد بسیار ضروری به کار گرفته شوند.
مدیریت متمرکز Logins: سعی کنید Logins را از طریق Windows Authentication یا Active Directory مدیریت کنید تا مدیریت متمرکز و بهبود امنیت فراهم شود.

با رعایت این نکات و استفاده صحیح از `GRANT`، `DENY` و `REVOKE` و همچنین ساختاردهی مناسب نقش‌ها، می‌توانید یک سیستم امنیتی قدرتمند و انعطاف‌پذیر برای SQL Server خود ایجاد کنید که از داده‌های ارزشمند شما به نحو احسن محافظت می‌کند. امنیت SQL Server یک فرآیند مداوم است و نیازمند توجه و بازبینی منظم است.