تست پیشرفته SQL WAITFOR DELAY بهینه‌سازی و خطایابی SQL Server

تست پیشرفته با SQL WAITFOR DELAY: بهینه‌سازی و خطایابی عملکرد پایگاه داده

دستور T-SQL WAITFOR DELAY در SQL Server ابزاری بسیار کارآمد برای ایجاد تأخیر به مدت زمان مشخص است. این دستور می‌تواند برای آزمایش سناریوهای مختلفی مانند تست عملکرد (Performance Testing)، تست همزمانی (Concurrency Testing) و تست استرس (Stress Testing) مورد استفاده قرار گیرد. همچنین می‌توان از آن برای شبیه‌سازی کوئری‌ها یا رویه‌های ذخیره‌شده (Stored Procedures) طولانی‌مدت بهره برد.

استفاده از WAITFOR DELAY برای تست

WAITFOR DELAY برای بررسی نحوه رفتار برنامه‌های شما در شرایط مختلف، به ویژه زمانی که تأخیرهای غیرمنتظره در سیستم وجود دارد، ایده‌آل است. در ادامه به چند روش برای استفاده از این دستور می‌پردازیم.

مثال 1: تأخیر WAITFOR DELAY پایه

این مثال ساده‌ترین کاربرد WAITFOR DELAY را نشان می‌دهد که یک تأخیر 5 ثانیه‌ای ایجاد می‌کند:

WAITFOR DELAY '00:00:05';
PRINT 'Delay finished after 5 seconds.';

مثال 2: تأخیر WAITFOR DELAY تو در تو

می‌توانید دستورات WAITFOR DELAY را به صورت تو در تو استفاده کنید تا تأخیرهای پیچیده‌تری را شبیه‌سازی کنید. این سناریو می‌تواند در تست عملیات‌های متوالی که هر کدام نیاز به زمانبندی خاص خود دارند، مفید باشد:

PRINT 'Starting outer delay...';
WAITFOR DELAY '00:00:03';
PRINT 'Outer delay finished, starting inner delay...';
WAITFOR DELAY '00:00:02';
PRINT 'Inner delay finished. Total delay: 5 seconds.';

مثال 3: استفاده از WAITFOR DELAY در حلقه WHILE

برای ایجاد تأخیرهای تکراری یا شرایطی که نیاز به صبر کردن برای یک رویداد خاص دارید، می‌توان WAITFOR DELAY را در یک حلقه WHILE قرار داد:

DECLARE @i INT = 1;
WHILE @i <= 3
BEGIN
    PRINT 'Iteration ' + CAST(@i AS VARCHAR(10)) + ' - Waiting for 1 second...';
    WAITFOR DELAY '00:00:01';
    SET @i = @i + 1;
END;
PRINT 'Loop finished.';

اندازه‌گیری تأخیر واقعی با GETDATE()

برای تأیید اینکه تأخیرها دقیقاً مطابق با انتظار شما رخ می‌دهند، می‌توانید از تابع GETDATE() برای اندازه‌گیری زمان شروع و پایان هر تأخیر استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا عملکرد واقعی و تأخیرهای سیستم را دقیقاً بررسی کنید.

مثال 4: اندازه‌گیری یک WAITFOR DELAY تکی

در این مثال، زمان دقیق شروع و پایان یک تأخیر 3 ثانیه‌ای اندازه‌گیری می‌شود:

DECLARE @startTime DATETIME;
DECLARE @endTime DATETIME;

SET @startTime = GETDATE();
PRINT 'Start Time: ' + CONVERT(VARCHAR, @startTime, 121);

WAITFOR DELAY '00:00:03';

SET @endTime = GETDATE();
PRINT 'End Time: ' + CONVERT(VARCHAR, @endTime, 121);

PRINT 'Actual Delay: ' + CONVERT(VARCHAR, DATEDIFF(ms, @startTime, @endTime)) + ' milliseconds.';

مثال 5: اندازه‌گیری WAITFOR DELAY تو در تو

این مثال نشان می‌دهد که چگونه می‌توان تأخیرهای تو در تو را به طور دقیق اندازه‌گیری کرد تا تأخیر کلی و تأخیرهای جزئی مشخص شوند:

DECLARE @outerStartTime DATETIME;
DECLARE @outerEndTime DATETIME;
DECLARE @innerStartTime DATETIME;
DECLARE @innerEndTime DATETIME;

SET @outerStartTime = GETDATE();
PRINT 'Outer Start Time: ' + CONVERT(VARCHAR, @outerStartTime, 121);

WAITFOR DELAY '00:00:02';

SET @innerStartTime = GETDATE();
PRINT 'Inner Start Time (after outer delay): ' + CONVERT(VARCHAR, @innerStartTime, 121);

WAITFOR DELAY '00:00:01';

SET @innerEndTime = GETDATE();
PRINT 'Inner End Time: ' + CONVERT(VARCHAR, @innerEndTime, 121);

SET @outerEndTime = GETDATE();
PRINT 'Outer End Time: ' + CONVERT(VARCHAR, @outerEndTime, 121);

PRINT 'Actual Outer Delay: ' + CONVERT(VARCHAR, DATEDIFF(ms, @outerStartTime, @innerStartTime)) + ' milliseconds.';
PRINT 'Actual Inner Delay: ' + CONVERT(VARCHAR, DATEDIFF(ms, @innerStartTime, @innerEndTime)) + ' milliseconds.';
PRINT 'Total Actual Delay: ' + CONVERT(VARCHAR, DATEDIFF(ms, @outerStartTime, @outerEndTime)) + ' milliseconds.';

مثال 6: اندازه‌گیری WAITFOR DELAY در حلقه WHILE

اندازه‌گیری تأخیر در یک حلقه WHILE به شما امکان می‌دهد تا تأثیر تأخیرهای تکراری بر روی زمان اجرای کلی را بسنجید:

DECLARE @loopStartTime DATETIME;
DECLARE @loopEndTime DATETIME;
DECLARE @k INT = 1;

SET @loopStartTime = GETDATE();
PRINT 'Loop Start Time: ' + CONVERT(VARCHAR, @loopStartTime, 121);

WHILE @k <= 3
BEGIN
    PRINT 'Iteration ' + CAST(@k AS VARCHAR(10)) + ' - Waiting for 0.5 seconds...';
    WAITFOR DELAY '00:00:00.500';
    SET @k = @k + 1;
END;

SET @loopEndTime = GETDATE();
PRINT 'Loop End Time: ' + CONVERT(VARCHAR, @loopEndTime, 121);
PRINT 'Total Actual Loop Delay: ' + CONVERT(VARCHAR, DATEDIFF(ms, @loopStartTime, @loopEndTime)) + ' milliseconds.';

محدودیت‌های WAITFOR DELAY

استفاده از WAITFOR DELAY می‌تواند برای سناریوهای تست مفید باشد، اما مهم است که محدودیت‌های آن را نیز در نظر بگیرید. WAITFOR DELAY یک دستور زمان‌بندی‌شده دقیق نیست و ممکن است تحت تأثیر بار سیستم و منابع موجود قرار گیرد. به عنوان مثال، اگر یک تأخیر بسیار کوتاه (مانند 0 ثانیه) تعیین کنید، ممکن است سیستم همچنان یک تأخیر ناچیز را اعمال کند:

(WAITFOR DELAY '00:00:00')

این فرمول نشان می‌دهد که حتی با درخواست تأخیر صفر، ممکن است تأخیر واقعی وجود داشته باشد. علاوه بر این، استفاده از تأخیرهای بسیار طولانی در محیط‌های تولید (Production) می‌تواند منابع سرور را بلوکه کند و منجر به مشکلات عملکردی شود. همیشه از آن با احتیاط استفاده کنید، به‌ویژه در محیط‌های با بار بالا.

تست پیشرفته با WAITFOR DELAY و مدیریت خطا

در سناریوهای پیچیده‌تر، نیاز به مدیریت خطا در کنار تأخیرها وجود دارد. ترکیب WAITFOR DELAY با بلوک‌های TRY…CATCH به شما امکان می‌دهد تا رفتارهای برنامه‌تان را در صورت بروز خطا در حین تأخیر یا پس از آن، آزمایش کنید. این رویکرد برای ساخت سیستم‌های مقاوم و پایدار حیاتی است.

مثال 7: TRY…CATCH با WAITFOR DELAY

این مثال نشان می‌دهد که چگونه می‌توان یک تأخیر را در یک بلوک TRY قرار داد و خطاهای احتمالی را در بلوک CATCH مدیریت کرد:

BEGIN TRY
    PRINT 'Starting operation with delay...';
    WAITFOR DELAY '00:00:03';
    -- Simulate an error after delay
    -- SELECT 1/0;
    PRINT 'Operation completed successfully.';
END TRY
BEGIN CATCH
    PRINT 'An error occurred: ' + ERROR_MESSAGE();
END CATCH;

مثال 8: حلقه WHILE با TRY…CATCH و WAITFOR DELAY

ترکیب WAITFOR DELAY و TRY…CATCH در یک حلقه WHILE می‌تواند برای تست سناریوهایی که نیاز به اجرای عملیات‌های تکراری با مدیریت خطا دارند، بسیار مفید باشد. این سناریو به شما امکان می‌دهد تا بازیابی سیستم از خطاها را در طول زمان ارزیابی کنید:

DECLARE @j INT = 1;
WHILE @j <= 3
BEGIN
    BEGIN TRY
        PRINT 'Iteration ' + CAST(@j AS VARCHAR(10)) + ' - Performing operation with delay...';
        WAITFOR DELAY '00:00:01';
        -- Simulate an error in the second iteration
        IF @j = 2
        BEGIN
            -- SELECT 1/0; -- Uncomment to simulate an error
        END
        PRINT 'Iteration ' + CAST(@j AS VARCHAR(10)) + ' completed successfully.';
    END TRY
    BEGIN CATCH
        PRINT 'Error in iteration ' + CAST(@j AS VARCHAR(10)) + ': ' + ERROR_MESSAGE();
    END CATCH;
    SET @j = @j + 1;
END;
PRINT 'Loop with error handling finished.';