آموزش CHARINDEX در SQL Server یافتن موقعیت رشته

آموزش جامع تابع CHARINDEX در SQL Server: یافتن موقعیت متن

تابع CHARINDEX در SQL Server ابزاری قدرتمند برای جستجو در رشته‌ها و یافتن موقعیت اولین رخداد یک زیررشته مشخص درون یک رشته بزرگتر است. این تابع یکی از پرکاربردترین توابع رشته‌ای (String Functions) در T-SQL محسوب می‌شود و به شما کمک می‌کند تا عملیات مدیریت رشته‌ها و استخراج اطلاعات خاص از داده‌های متنی را به سادگی انجام دهید. CHARINDEX موقعیت شروع زیررشته مورد جستجو را به صورت یک مقدار عددی صحیح برمی‌گرداند. اگر زیررشته پیدا نشود، مقدار صفر را باز می‌گرداند.

ساختار کلی (Syntax) استفاده از تابع CHARINDEX به شرح زیر است:

CHARINDEX ( expressionToFind , expressionToSearch [ , start_location ] )

در این ساختار:

• expressionToFind: رشته یا کاراکتری است که قصد جستجو و یافتن موقعیت آن را دارید. این عبارت می‌تواند از نوع کاراکتری باشد.
• expressionToSearch: رشته‌ای است که عملیات جستجو در آن انجام می‌شود. این عبارت نیز از نوع کاراکتری است.
• start_location (اختیاری): یک مقدار عددی صحیح (integer) است که مشخص می‌کند جستجو از کدام موقعیت (از ابتدای رشته) آغاز شود. اگر این پارامتر مشخص نشود، جستجو از ابتدای رشته (موقعیت 1) شروع می‌شود.

تابع CHARINDEX یک مقدار int را برمی‌گرداند که نشان‌دهنده موقعیت شروع expressionToFind در expressionToSearch است. اگر expressionToFind پیدا نشود، مقدار 0 برگردانده می‌شود. اگر هر یک از ورودی‌ها NULL باشند، خروجی نیز NULL خواهد بود.

در ادامه با چندین مثال کاربردی، نحوه استفاده از تابع CHARINDEX را در SQL Server بررسی می‌کنیم:

این مثال ساده‌ترین کاربرد تابع CHARINDEX را نشان می‌دهد که موقعیت کلمه ‘SQL’ را در یک عبارت متنی پیدا می‌کند:

SELECT CHARINDEX('SQL', 'This is a SQL Server database.');

نتیجه این کوئری 11 خواهد بود، زیرا ‘SQL’ از کاراکتر یازدهم شروع می‌شود.

در این مثال، پارامتر سوم start_location برای شروع جستجو از موقعیت خاصی از رشته استفاده می‌شود. تابع CHARINDEX موقعیت کاراکتر ‘a’ را در کلمه ‘banana’ پیدا می‌کند، اما جستجو از کاراکتر دوم آغاز می‌شود:

SELECT CHARINDEX('a', 'banana', 2);

خروجی این کوئری 3 است، زیرا اولین ‘a’ پس از موقعیت 2، در موقعیت 3 قرار دارد.

CHARINDEX به طور پیش‌فرض، به بزرگی و کوچکی حروف (Case-Sensitive) حساس است، مگر اینکه Collation پایگاه داده یا ستون شما این ویژگی را نداشته باشد. با استفاده از دستور COLLATE می‌توانید این حساسیت را کنترل کنید. مثال زیر تفاوت در جستجوی با حساسیت و بدون حساسیت به حروف را نشان می‌دهد:

SELECT CHARINDEX('sql', 'This is a SQL Server database.'); -- Default case-sensitive collation
SELECT CHARINDEX('sql', 'This is a SQL Server database.' COLLATE SQL_Latin1_General_CP1_CI_AS); -- Case-insensitive collation

در حالت پیش‌فرض (حساس به حروف)، کوئری اول 0 را برمی‌گرداند زیرا ‘sql’ کوچک با ‘SQL’ بزرگ مطابقت ندارد. اما در کوئری دوم با Collation غیرحساس به حروف (CI_AS)، نتیجه 11 خواهد بود.

اگر رشته مورد جستجو در رشته اصلی یافت نشود، تابع CHARINDEX مقدار 0 را برمی‌گرداند. این مورد برای بررسی وجود یک زیررشته قبل از انجام عملیات دیگر بسیار مفید است:

SELECT CHARINDEX('nonexistent', 'This is a test string.');

خروجی این کوئری 0 است.

اگر هر یک از آرگومان‌های ورودی به تابع CHARINDEX مقدار NULL داشته باشند، خروجی نیز NULL خواهد بود. این رفتار در SQL Server رایج است و نشان‌دهنده عدم قطعیت یا نامشخص بودن نتیجه است:

SELECT CHARINDEX('test', NULL);
SELECT CHARINDEX(NULL, 'test string');

هر دو کوئری فوق NULL را برمی‌گردانند.

تابع PATINDEX مشابه CHARINDEX عمل می‌کند، با این تفاوت که PATINDEX از الگوهای جستجو (Wildcard Characters) مانند `%` و `_` پشتیبانی می‌کند. در حالی که CHARINDEX فقط برای جستجوی دقیق یک زیررشته استفاده می‌شود. هر دو تابع موقعیت شروع اولین رخداد را برمی‌گردانند:

SELECT CHARINDEX('SQL', 'Learn SQL Server');
SELECT PATINDEX('%SQL%', 'Learn SQL Server');

هر دو کوئری در این مثال خروجی یکسانی (7) را برمی‌گردانند. اما اگر نیاز به الگوهای پیچیده‌تر داشتید، PATINDEX انتخاب مناسب‌تری است.

CHARINDEX اغلب در کنار سایر توابع رشته‌ای مانند SUBSTRING برای استخراج بخش‌های خاصی از یک رشته استفاده می‌شود. مثال زیر استخراج نام دامنه از یک آدرس ایمیل را نشان می‌دهد:

DECLARE @EmailAddress VARCHAR(100) = 'user@example.com';
SELECT SUBSTRING(@EmailAddress, CHARINDEX('@', @EmailAddress) + 1, LEN(@EmailAddress) - CHARINDEX('@', @EmailAddress));

این کوئری ابتدا موقعیت کاراکتر ‘@’ را پیدا می‌کند، سپس با استفاده از SUBSTRING، بخشی از رشته را پس از ‘@’ تا انتهای آن استخراج می‌کند که نتیجه ‘example.com’ خواهد بود. این یک سناریوی رایج در کار با رشته‌ها و اطلاعات متنی در پایگاه داده است.

در نهایت، در مورد عملکرد (Performance)، CHARINDEX برای جستجوهای ساده و دقیق بسیار بهینه است. با این حال، استفاده مکرر از آن در کوئری‌های پیچیده روی ستون‌های بزرگ و بدون ایندکس مناسب، می‌تواند بر عملکرد تأثیر بگذارد. در موارد با حجم بالای داده و نیاز به جستجوهای پیشرفته، ممکن است نیاز به بررسی گزینه‌هایی مانند Full-Text Search در SQL Server باشد.